"Mamburiti Panci"
Karya/Sutrada : Ibrahim achiem Aj
lakon teater dalam bahasa banjar.
Sanggar 09 Banjarmasin mengikuti festifal teater palui yang diadakan oleh STB (Sanggar Titian Berantai) UNISKA Banjarmasin pada tahun 2009, ini adalah tampilan perdana yang dipersembahkan oleh Sanggar 09 Banjarmasin sebagai bukti eksestensinya agar dapat diterima oleh masyarakat luas...
Cerita langsung diambil dari cerita palui karya Yustan Ajiddin yang termuat dalam koran Banjarmasin Post edisi 8 mei 2009 dan diadaptasi dalam bentuk naskah teater modern oleh Ibrahim Aj, sekaligus beliau menyutradarai pegelaran tersebut.
Sanggar 09 pada masa itu memang hanya beranggotakan para pendiri saja, maka naskah inipun hanya dimainkan oleh Ibrahim Aj (palui), Ataillah S.Sos.i (pambakal), M. Yudhi Galih (garbus), M.Yusuf JH (tulamak) dan diperbantukan oleh Hardiyanti Pratiwi (habibah) yang diambil dari Sanggar Bahana Antasari.
mengusung sepedabukti
kesederhanaan kehidupan kampung

terima kasih kawan-kawan semua, telah menerima kami apa adanya, dan telah membatu kami dengan keikhlasan yang tiada tara...
Ibrahim Aj (Palui dalam bentuk demensi berbeda)
Oh ya... sebelum pentas teater palui sanggar 09 melakukan pengambilan foto-foto untuk keperluan pembuatan booklet pagelaran...ini pun juga dimaksudkan untuk mengambil roh pedesaan yang diusung dalam cerita palui itu sendiri, agar budaya banjar jaman dulu dapat dirasakan oleh para pemain maupun oleh penonton yang menyaksikan pegelaran itu sendiri...
Cerita palui dalam kisah "Memburiti Panci" ini tentang kepergian palui ke kota untuk mengadu nasib selama bertahun-tahun meninggalkan kampung halamannya, disana dikisahkan kerasnya perjuangan hidup dikota beserta seluk beluknya, hingga akhirnya palui memutuskan untuk pulang ke kampung halamannya, sementara teman-temannya (garbus dan tulamak) hidup seperti layaknya orang kampung dengan kepolosan mereka, termasuk habibah temannya sewaktu kecil dulu. Ternyata habibah tumbuh menjadi seorang gadis yang rupawan, menjadi kembang desa dan rebutan seluruh pemuda kampung, termasuk palui yang terpesona melihat kecantikannya yang sekarang, namun apalah daya semua pemuda harus menghadapi kegalakan pambakal (orang yang terpandang dan disegani dikampung) yang tidak lain adalah paman habibah sendiri.
Salah satu Sketsa pagelaran Palui "Mamburiti Panci"

Habibah jadi pusat perhatian....
walaupun parang pambakal sudah terhunus

walaupun pagelaran ini sanggar 09 bukan menjadi pemenang dalam ajang festival tersebut tapi sanggar 09 tetap bangga dengan pagelaran ini... maklum yang perdana, he he he he :)
makasih kawan atas bantuannya, maju terus budaya kitaaaa....
booklet pagelaran palui "Mamburiti panci"
NASKAH PALUI:
MAMBURITI PANCI
KARYA :
IBRAHIM AJ
ADAPTASI CERITA PALUI BANJARMASIN POST EDISI
08 MEI 2009
IDE CERITA : YUSTAN AJIDDIN
(MUSIK PANTING MENGALUN)
(LAMAT-LAMAT TERLIHAT TULISAN
BANJARMASIN POST EDISI 8 MEI 2009 DAN LAMBAT LAUN SEMAKIN JELAS)
(LAMPU MENYOROTI POHON PISANG
BERLINDUNG DI SANA GARBUS DAN TULAMAK)
TULAMAK : Bus!
Pabila?
GARBUS : Satumat
lagi….
TULAMAK : Kanapa jadi
balum datang?
GARBUS : Ayu ja,
hadang dulu satumat!
(GARBUS DAN TULAMAK CELENGAK
CELENGUK MELIHAT JAUH)
TULAMAK : Mun disini
haja tangalih, baik nang nyata haja….
(TULAMAK
MELANGKAHI PAGAR BAMBU)
GARBUS : Ay… mun
ikam disitu, kaina inya kada mau lewat
TULAMAK : Di sini
nyaman jalas!
GARBUS : Tapi,
inya bisa tabulik!
TULAMAK : Kadanya
pang! Supan jua inya, amun babulik!
(TULAMAK
SEPERTI MELIHAT-LIHAT SESUATU DARI KEJAUHAN)
GARBUS : Nah
iyaam!!!
TULAMAK : Bus!
Pinanya ada busai! Ca kasini!
GARBUS : Iyakah?
Pas wan kahandak!
(MELANGKAHI
PAGAR BAMBU DAN MELIHAT MENIRU TULAMAK)
Mananya!
Kada kalihatan!
TULAMAK : Makanya,
aku banaik wadah ikam….
GARBUS : Kahandak
ikam, awak tu barat, tapurinyik banarai aku…
Aku
ja nang banaik!
TULAMAK : Han, ya
lo! Nang sakitnya pasti ta kawadahkku!
GARBUS : Ayu ja
satumat!
(GARBUT
MENAIK DI BADAN TULAMAK DAN SAMBIL MELIHAT LIHAT DARI JAUH)
TULAMAK : Nang kaya
pa ada juakah?
GARBUS : Ada
makai!
(TURUN
DARI BADAN TULAMAK, KEDUANYA PASANG AKSI SAMBIL MEMBETULKAN JAMBUL DAN BAJU)
(SESAAT
MUNCUL HABIBAH, TULAMAK DAN GARBUS BEREBUT DAN BERGEGAS MENDATANGINYA)
GARBUS : Kawaah….???
TULAMAK : (BERSIUL-SIUL
MERAYU TIADA HENTI)
HABIBAH : (BERJALAN
TERHENTI) Napakah nini…..
GARBUS : Kawakah???
HABIBAH : Mauk
nih!!! Kada tahu urang handak badadas!!! (TERUS BERJALAN)
(GARBUS DAN TULAMAK MENGEJAR DAN
MENCEGAT HABIBAH)
GARBUS : Kawakah???
HABIBAH : Aku
hauran!!! Jangan pina mamusangi banarlah!!!
(TERUS
BERJALAN)
TULAMAK : Pusang
napa garang?
HABIBAH : Kada
kawa jua buhan ikam manggawinya!!!
GARBUS : Napa
nang kada kawa gasan ikam???
HABIBAH : Karampuut!!!
TULAMAK : Napa
garang dulu???
HABIBAH : Mamburiti
panci….
(GARBUS
DAN TULAMAK SALING PANDANG SAJA)
Han,
kada kawa kalu???
(HABIBAH
TERUS BERJALAN SEMENTARA TULAMAK DAN GARBUS MENGEJAR NYA)
TULAMAK & GARBUS :
Habibah!!!!!!
HABIBAH : Kalu
kupadahakan wan amang!!!
(TULAMAK
DAN GARBUS MEMBIARKAN HABIBAH BERLALU SAMBIL BERNYANYI LAGU ARAB HABIBI SAMBIL
MENARI-NARI DENGAN MAKSUD MENGALIHKAN PERHATIAN KEPADA YANG LAIN)
(SESAAT KEMUDIAN MASUK PALUI
DENGAN SEPEDA ONTELNYA HAMPIR MENABRAK TULAMAK DAN GARBUS)
TULAMAK : Lui !
Pabila ikam datang ?
GABRUS : Urang ikam
bapadah, nyaman kami sampuk
TULAMAK : Apa kabar
nih ?
GABRUS :
Umai ikam luilah pina nyaman wayah ini,
pina nicis banar
TULAMAK : Kawakah
kawal umpat
GABRUS : Umalah
lawasnya kita ada badapat
(SAMBIL
MEMELUK PALUI, SEMENTARA PALUI BERUSAHA MELEPASAN PELUKAN GARBUS,)
TULAMAK : (IKUT-IKUTAN
MEMELUK PALUI)
Hi
ih, asa kaganagan banar aku wan ikam lui yai…
PALUI : (BERUSAHA
MELEPASKAN PELUKAN MEREKA)
Hadang
hulu , pina mamaguti unda banar bubuhan nyawa ni, awak bau ari!
TULAMAK : Kaya itu
pang…? Nang ngaran urang bahuma Lui yai….
(MAU
MEMELUK PALUI LAGI)
PALUI : Ai
hadang dahulu …. Bahihinak dulu kawal….
TULAMAK : Lawas banar
kita kada badapat lui.. lah, bangsa ampat tahun ada kalu
(HANDAK
MEMELUK LAGI )
GABRUS : Ikam
ni.. bilang gasak di hinya haja ..! liatakan dulu palui bapander
PALUI : Iya,
bubuhan nyawa nih ,….! Surung tarus, nyanyuk unda…. nang mana jua nang unda
jawapi!!! tunggal butingan pang…
TULAMAK : Hau……., pina baunda banyawa wahini ikam bapander
lui lah….., napa artinya tu lui..
PALUI : Kada
ai…. Taumpat-umpat kada singhaja mak..ai,.
TULAMAK : Imbah pang
apa artinya unda lawan nyawa tu.. lui..
PALUI : Unda
itu… Artinya aku mak..ai
TULAMAK : o..oh….,
aku kira unda tu.. gawian yang baundaan kada sing tuntungan, mun Nyawa.. pang apa artinya….?
PALUI : Nyawa
tu artinya ikaaam….!
TULAMAK : O….oh aku
kira tadi barang-barang nang hidup lui..ai…
PALUI : Lain
mak ai ..
GABRUS : Iya tu,
nyawa ni … pina udik banar mak..ai!!!
TULAMAK : Pina
pananahunya ha… ninih..! mauk ikam nih bus ai.. maurah akan tarus..
GABRUS : Unda
lawan nyawa itu bahasa gaul mak..ai..!
TULAMAK : Dintu lah
lui…
PALUI : iii..ih
… itu bahasa banjar mak..ai
TULAMAK : Harat lah
banjar tu lui….
PALUI : Hi…ih
GABRUS : Nyata..ai
harat….! Di situ pang…. nang paling rami manusia, iya kalu lui…?
PALUI : Hi…ih
GARBUS : Bangsa
di pahuluan ni.. kada balawan mak..ai
TULAMAK : Piragah
pananahunya ha… ikam nih.
GARBUS : Ai..
dasar bujuran jua…
TULAMAK : Wayahini
ikam pina balamak, bahirang wan pina baindik banar lui lah..? dimapa kisah???
PALUI : Naaah.
Ini parlu unda padahakan lawan bubuhan nyawa barataan,.
Unda
balamak ni, tandanya unda tanyaman pada bahari…artinya makan lawan guring unda ni
taatur buhannya ai…
Mun
unda bahirang itu dasar ku sanghaja mak ai!!!
wayahini
urang lagi musim... makanya urang luar nagari tu .. amunnya ka pantai katuju
banar bajamur bapacul baju.. supaya seksi jar…..
TULAMAK : Iya…lah ..!
Napa garang seksi tu lui…?
PALUI : Nah,
amun seksi tu aku kada tahu jua am… itu
bahasa inggris mak ai
GARBUS : Pokoknya
samuan nang kalihatan bagus… itu pang nang ngarannya seksi..! nang kaya itu ja
kada kawa mamikirakan….
TULAMAK : oooh…. nang
kaya itu kah???
Mun
ikam baindik ni pang lui…?
PALUI : Itu
tandanya…. unda ni tamasuk urang nang cangkal bagawi..
TULAMAK : Hau… Kaya
itu lah..?
PALUI : Imbaham..
..
Unda
baindik ni... lantaran kararancakan maambil upah maangkat baras bakarung dipasar
gambut mak ai!
Kaya
apa handak kada baindik…mun barasnya barat pada awa saurang.. baengehan unda maangkatnya
mak ai...
GARBUS : Nyaman
banar ikam wahini lui lah..?
PALUI : Nyaman
apa nyaman.! Lapah…! tahulah…..!
GARBUS : Tapi
hari-hari dapat duit..!
PALUI : Unda
ni bagawi sahari tahan saminggu.. ada nang sampai satangah bulan.
TULAMAK : Bah…. dasar
banyaklah upahnya amun nangkaya itu.
PALUI : Naah
ngini, bagawi sahari tahan saminggu itu..? maksud unda “bagawi sahari tahan
saminggu kada sing gawian lagi”
Mun
upahnya tu.. cukup gasan sahari tu pang..? saminggu pulang unda basanam baarit
makan, mahadang gawian….
TULAMAK : Kasiannya
ikam lui lah…?
GARBUS : Banyaki
bahutang ja lui ai..
PALUI : Banyak
haja aah, jaka kada banyak, kada tabulik
ka kampung ni pang unda..
TULAMAK : Pina
marista sidinai….
GARBUS : Ikam gin
jua pina marista!!!
TULAMAK : Bakisah
nang lain ja gin luyai… nang pina nyaman didangar!
Habar
banjar tu nang kayapa garang luy? Rami banarkah? Banyak muturlah di sana luy?
PALUI : He..eh!!!
GARBUS : Nyata
haja ah, kada nang kaya wadah kita disini pang pina hawai banar…
PALUI : Di
banjar tu banyak urang nang sugih, makanya banyak urang nang baisian mutur!
GARBUS : Bujuran
ganallah mul itu luy?
TULAMAK : Dimana-manakah
ikam ini tahu!!!
GARBUS : Ai, aku
malihat diTV samalam, jarnya mul itu ganal! Sarabaan ada jar!!!
PALUI : Bujur
haja, nang ngaran mul tu dasar ganal bubuhannyaai!
GARBUS : Nang
kaya apa ganalnya luy?
PALUI : Ganal banaaaar, sajauh mata mamandang! Mun
di sini kaya pahumaan H. Arul tu pas banar!
TULAMAK : Umalah,
dasar ganal mun kaya itu!!!
PALUI : Maka
barangkap-rangkap ha pulang bubuhannyaai!!!
GARBUS : Haw,
iyalah? Barapa rangkapnya luy?
PALUI : Tahuamlah! Pinanya kada kahitungan bubuhannya
ai!
GARBUS : ck,
ck,ck, ck…. Tapi bujur hajalah luy mun duta mul tu andaknya di banjar?
PALUI : Mun
nitu, ikam di karamputinya busai!
TULAMAK : (BICARA
PADA GARBUS)
Piragah
pananahunya ha ikam ni !!!
GARBUS : Ay, aku
ni batakun, bujurkah? Kadakah?
Kada
piragah pananahunya pang, sabab kada tahu tu, makanya aku batakun!
TULAMAK : Tahu salah
tu, iya karas dihinya haja!
Duta
mul tu kada di banjar bussai!
GARBUS : Imbah
pang dimana?
TULAMAK : Di mana
Luy?
PALUI : Mun
kada salah, Duta mul tu di jak-rata
TULAMAK : Ohh, di
jar-kata?
GARBUS : Kadanya
di jar-kata pang, tapi di jak-rata!
Iya
kalu lui?
PALUI : Hi
ih, di jak-rata! Napa ikam ni pina lambat banar mak?
TULAMAK : Napa mun
ngalih banar disambat, mun tasalah sambat tu, paham haja kalu urang!
GARBUS : Jar
ikam! Mun salah tatapai salah!
Pasar
ujung murung tu pang kayapa luy?
PALUI : Amun
nitu pararaminya pasar dah tu!
Di
situ nang takumpul manusia, hibak bakajal, bajalan gin babaya bakaraut!!!
GARBUS : Umalah !
kada kawa mambayangkan aku luyai!!!
PALUI : Nah!!! Pas banar padang mahsar! Kada ubahnya lagi
tu!!!
TULAMAK : Dintu
lahai? Dasar harat banjar mun kaya itu!!!
tapi
di banjar ada jua jar, masigit ganal sabilal muhtadin, iyalah luy?
PALUI : Haw,
dimana ikam tahu mak?
TULAMAK : Ay, aku
malihat di almanak pambakal, disitu aku malihat gambar masigit nang ganal, jar
sidin ngini gambar masigit raya sabilal muhtadin nang andak di banjar, mun kada
pancaya takunakan wan sidin…. Kalu pang aku karamput!!!
PALUI : Mun
kaya itu aku hanyar tahu, mun di banjar tu ada masigit raya Sabilal muhtadin…
TULAMAK : Maka jar
ikam parnah ka banjar???
PALUI : Jar
siapa? Bujur haja aku madam maniga tahunnan tapi hingkat gambut haja, kada
sampai ta ka Banjar !!!
GARBUS : Jadi
kada sampai taka banjarlah? Maka gambut tu parak wan bajar kalu?
PALUI : Aku
takutan buhannyaai! Busiah aku ka banjar, kada kawa bulik lagi, sasat di jalan!
napa habar? Maka jalan di banjar tu banyak banar buhannyaai. Jar kawal ku mun
kada suah ka banjar jangan cuba-cuba kasana!!! cuali wan urang nang tahu, mun
kada kaya itu, nyata tasasat sudah! Kamana ma adu, lalu mauuuuk!!
TULAMAK : Maka ikam
tadi pina tahu banar wan banjar
PALUI : Aku
tu jar kawalku jua makkai! Kada mungkin nah kawalku bakaramput!
GARBUS : Bah
jua!!! Mun kaya ngini ngarannya ikam nang bakarumput wan kami!!!
PALUI : Dari
pada aku mauk?
TULAMAK : Di waluhinya……
GARBUS : Dari
pada takaji habar jar urang, baik kita langsung nang ka banjaran bussai!
PALUI : Kada
usah gin bubuhannya ai!!!
TULAMAK : Napa garang
luy?
PALUI : Mangalihi
haja!!!
GARBUS : Napa
bisa nang kaya itu?
PALUI : Bangsa
ka banjar kada baduit, baik paraya ! mangalihi kuitan banarai ! maulah tapiasat
haja!
Maka
buhan ikam kada tapi pintar ha pulang, pacang di bunguli urang tarus!
GARBUS : Kami ka
banjar tu mancari gawian, kada pacang baramian pang!
PALUI : Lucut
buhannya ai bacari di banjar mun ikam kadada kabisaan, handak bagawi di
parusahaan, ijasah kada baisi, pangalaman karja kadada, duit kadada, pacang
lucung! Habis kisah! Tapacul kapala lintuhut tatap kada di tarima urang!
Hi ih, mun sabar, busiah setrees! Kaiana bubuhan
ikam bajalan kada sing bajuan! Untuy-untuy, kada mambari supan kuitan lah nang kaya
itu ?
Aku
ni nah hidup di gambut sakit, mun bubuhan ikam ka banjar nyata ai sakit lagi!
TULAMAK : Uuumalaaah
!
GARBUS : (
BICARA PADA TULAMAK )
Makanya
jar urang bahari tu sakulah-sakulah, kada hahiran! Haur.. bacari iwak haja,
balumba gawian, Iya tu nang kaya ini ni
PALUI : Pa
kahada magan kada nang kaya naya tuhai..!
TULAMAK : Napa tu
luiii…?
PALUI : Dari
pada mahuhulut ikam banarai mak…kai!
TULAMAK : Bah! Iyaam
aku pulangam digawinya!!! (TERSENYUM SIMPUL)
(PALUI DAN GARBUS TERTAWA
TERPINGKAL-PINGKAL)`
SESAAT
KEMUDIAN MASUK PAMBAKAL, PALUI GARBUS DAN TULAMAK TIDAK MENGETAHUI KEDATANGAN
PAMBAKAL TERSEBUT
PAMBAKAL : Haw, napa ni
pina tatawaan banar ! Kalu pina kamirawaan kakanakanai !
GARBUS : Ih,
pambakalah !
PAMBAKAL : Ai , ada Palui
kah , Pabila datang ?
PALUI : Dua
harian pang sudah Pambakalai !
PAMBAKAL : Napa kada
bahabar ? Balawaskah ?
PALUI : Pinanya
kaya itupang Pambakalai !
PAMBAKAL : Napa ti
Ulih-Ulihnya madam di Banjar ?
PALUI : Kada
Pambakalai! ulun di Gambut !
PAMBAKAL : Oh, di Gambut,
Napa tadi Ulih-ulih Gambut ?
PALUI : Kadada
ai Pambakalai, Kada sampat nukar apa-apa !
PAMBAKAL : Kisahnya
barang! Nangkaya apa pangalaman ikam di sana ?
Mun
kadada ulih-ulih, pa mambari supan banarai bulik kabanua, barang napakah ?
kisah ikam bulik di jalan tadi kah ? dari pada kadada lalu !
PALUI : Ayuha
mun kaya itu !
PAMBAKAL : Nang kaya apa
tadi ?
PALUI : Bulik
tadi ulun di minta ongkos murah pada biasanya pambakalai…
PAMBAKAL : Ai, iyalah ?
na… ini parlu di kaji ni !
Sudah
ikam padahi Garbus wan Tulamak lah
PALUI : Balum
pang, Pambakalai !
Jadi
ingatakan lah bubuhannyai, mun handak ungkus bamutur murah, kita batikap haja!
PAMBAKAL : Supirnya kada
manangatkah, ini pina mambahayakan banar!
PALUI : Supirnya
nang mambawai pambakailai!!!
PAMBAKAL : Ai, bungulnya
ikam lui, maka jadi hakun ?
PALUI : Tampulu
murah Pambakalai, asa ulun tanyaman batikap pang, pada bamutur kul, mana angin dibur-dibur,
kada bataha humap !
PAMBAKAL : Aku biar kada
baongkos gin, tatap aku kada hakun !
PALUI : Nah
! pian ada marasai pang lagi, mun pian tarasai, nyanyat tupang pian !
PAMBAKAL : Ai, ikam
jangan pina mahahulut aku nang tuha nil ah ?
Handak
mamatii aku ikam ni nagrannya! Kalu ku
tampiling ikam !
PALUI : Nang
ngaran umur tu siapa nang tahu, kada marga batikap pang lalu pian lakas mati,
waktu guringgin bisa haja mati pambakalai!!!
PAMBAKAL : Nah,
kapiragahan banar ikam ni lui ai
PALUI : Ai ,
Ulun kada kapiragahan, ini bujuran juwa!
PAMBAKAL : ( LANGSUNG
MEMUKUL PALUI )
Nah
ini nang bujuran Lui yai!
Ikam
ni salawas madam kada batambah pintar, tapi pina mambungul, tahu haja mutur tu
di sadiakan kursinya, Gasan napa? Gasan di duduki kalu ?
Kanapa
ikam jadi hakun batikap??? Jaka duduk di dalam mutur pang napa ngalihnya???
Salang batikap-tikap, busiah tagugur pas dilincai mutur nang di balakang, napa
habar??? Handak mampus kada karuan banarai!!!
Hi
ih mun 5 manit 10 manit ikam tahan baingkut, ini mulai banjar ka hulu sungai ni
barapa jam??? Mun kada katur bilak mataku ni!!!
TULAMAK : Kalu palui
kada sing duitan pambakal ai….
PAMBAKAL : Mun ikam kada
baduit janganlah sanekat itu, kaina dulu bulik, kawa haja kalu ditunda-tunda,
Hadang sampai baduit hanyar bapikir bulik….
GARBUS : Muturnya
hibak kalu jadi kada kawa lagi duduk di dalam….
PAMBAKAL : Mun muturnya
hibak kadada lagi kursi gasan baduduk jangan hakun di suruh supirnya batikap,
baik mahadang mutur nang lain, wayahini pulangam banyak mutur taksi nang
balarut hakun haja inya manyinggahi, jangan pina mambungul nang kaya ngini…..
PALUI : Nah! Pian ni salah paham pambakalai..!
PAMBAKAL : Han, ya kalo,
malawan..! ikam kira aku nang tuha ni kada wani bakalahi kah.? Sapuluh nang
kaya ikam ni kada bukah aku.
GARBUS : Mohon
ampun banar nah pambakalai, ulun kada tahan lagi nah, asa handak banar bakamih
PAMBAKAL : Ai, kamana
ikam???
GARBUS : Asa
kancangan ari-ari ulun!!!
PAMBAKAL : Kaluwai
umpat-umpat mahahulut aku jua!!! Pa ada ku tampiling jua ikam!!!
GARBUS : Maafai
nah kada tahan lagi!!!
PAMBAKAL : Jangan ada
nang bajauhnya!!!
TULAMAK : Ulun gin
jua, asa ngalu kupala!!!
PAMBAKAL : Ai, napa
pulang nih? Pina bagaringan banar!!!
TULAMAK : Kadaai,
ulun wayahini kada tapi kawa bapikir!
Mun
talalu bapikir lawas sakit tu kapala ulun, asa hayut!
PAMBAKAL : Bacatur harat!
bapikir nang lain, maka pina mauk!!!
TULAMAK : Ayu ja,
tasarah pian haja ulun ni, nang panting ulun handak mauntal ubat hulu….
PAMBAKAL : Tasinggung
aku !!! urang tuha bapander tu didangari jangan bajauhan!!!
(AHIRNYA
TULAMAK DAN GARBUS TERDIAM DI TEMPAT)
Dasar,
kakanakan wayahini!!!
Orang
nang tuha tu jangan tapi dihahulut, dikiranya aku nang tuha ni kada wani
bakalahikah??? Jangan pina mamauki akulah!!!
PALUI : Mohon
ampun ma’af, ulun kada bamaksud mahulut-hulut pian, ulun tahu haja pian ni,
bujur awak halus tapi ampadal ganal.
PAMBAKAL : Iya tu’ nang
kaya itu, nang tuha tu di hormati, jangan pina digagayaakan, aku paling muar wan
urang nang mahahut tu!!!
PALUI : Inggih,..inggih
ulun paham, makanya ulun minta ma’af banar lawan pian.!
PAMBAKAL : Jangan lagi
nang kaya itu lah, sakali lagi aku mandangar.. kurabit muntung ikam tu!
PALUI : Inggih
ulun ingatakan ini sampai ka mati..!
Tapi ulun umpat batakun lah lawan pian..?
PAMBAKAL : Napa tu…!!!
PALUI : Pian
tahu lah.? Lawan mutur pick-up
PAMBAKAL : Mutur napa
itu lui..? asa kada suah mandangar.! kalu mutur tikap rancakai mandangar. Mutur
nang kada bakubung di balakangnya tu kalu..
PALUI : Nah..
jadi ulun bulik tadi pakai mutur tikap.
PAMBAKAL : Iyakah ?
nyaman tu kada bataha humap..!
PALUI : Naah..
mangarti pian.!
Maksud ulun tadi, supaya ungkus murah
ulun umpat bamutur tikap, kada bamutur kul! Jadi, maksud ulun batikap tadi, kada
nang kaya cacak nang batikap di tawing tu pang!!!
PAMBAKAL : Jadi manurut
ikam siapa nang salah.?
PALUI : Tatap
pian nang bujur pambakalai.
PAMBAKAL : Iya damintu.”
Ayu ja
aku bajalan dahulu, kalawasan disini manyusupani aku banarai!
(
PAMBAKAL AGAK MALU SAMBIL MEMBETULKAN PECINYA KELUAR PANGGUNG)
PALUI : Napa
buhan ikam tadi, kaya siput di pais.?
TULAMAK : Kada kaitu
pang, Sidin tu bujur ja halus urangnya tapi masin lui yai.?
Amun
jar sidin A..A tupang.! Kada kawa diapa-apai.
Jar sidin tampiling, pa di tampiling
sidin bujur!
Kada
tapi kawa digagayai, sidin tu lumbuk parawit lui yai.. padas..!
PALUI : Takutan
kah ikam.?
TULAMAK : kada..!
Aku tu
kuler taumpat-umpat di sariki! Maka mun sidin sarik bisa sakampungan takana
tampiasannya, maka aku ni paling rancak dimamayi sidin tu!
Munyak
dah, ikam hanyar ni ja kalu kana sarik sidin!
Maka
mun di lawan pa ada mangatulahani!!! Baik baranai ha..
GARBUS : Maka
sidin tu pambakal pulang, nagalih malawani aparat…
PALUI : Aku
sabuting banarai nang ngalih lawan sidin tu..?
TULAMAK : Napa tadi
lui..?
PALUI : Habibah!!!
GARBUS : Sama
lui ai aku gin jua!
Itu
pang nang handak ku unting lawan sidin tu, anak kamanakan sidin!
TULAMAK : Ya, sama!!! Pukuknya kayapa caranya supaya aku
baik lawan sidin, jadi nyaman mamaraki habibah.!
GARBUS : Balum
tantu..! mun inya mamilih nyata ai inya mamilih aku.!
TULAMAK : Cakah ikam
ni bus..ai!!!
PALUI : Habibah
tu bapacaran lawan siapa gerang.?
TULAMAK : Kadada nang
sanggupnya luy ai!
Sakampungan
kadada nang waninya baparak lawan habibah.!
Pambakal
tu.. pang nang maulah mauk.!
PALUI : Mun
lagi kakanak dahulu, aku rancak papinanan lawan habibah tu!
Dasar
bungas pang urangnya.? Wahini pang.? Nang kaya apa.?
GARBUS : Salawas
bujang ni dasar mambari kapingin! Habis kisah.?!
Jangankan
aku, kai ja gin taumpat-umpat bakicap….
TULAMAK : Wan pambakal jua mamadahi, laki habibah tu harus
baisi gawian tatap, baisi masa depan.! Bagajih nang kaya sidin jua.!
Mun
kada kaya itu sidin kada pacang hakun !
PALUI : Uuuumaaalah..!
Dahulu
aku ada mandapat ilmu basasudiran!
TULAMAK : Ilmu napa
ngitu luy?
PALUI : Kadanya
ilmu pang! Tapi kabisaan saraba sadikit, makanya handak dicubaakan di wadah
kita ni, kalu pina kawa jua baduit, barang gasan baruku wan minum kupi baisukan…
Mun
sudah pina maju, hanyar aku bapadah wan pambakal, mudahan nai sidin hakun…
GARBUS : Habibahnya
pang?```
PALUI : Mudahanai
inya hakun jua !
TULAMAK : Hi ih lah,
pinanya saikung tu pang nang pina ngalih…
GARBUS : Langganannya
pang nang kaya apa ?
PALUI : Waktu
mancari langganan di kampung lain banyak urang mamadahi gawian unda ni tamasuk
harat karana kadada saingan nang lain !
Mun
diwadah kita ni pinanya kadada saingan pang pinanya…
Makanya
itu, sadangai aku handak bacari pulang, mangulilingi kampung ini, kaluai ada
nang handak bababaik, kawa jua aku baduit nang kaya urang!!!
GARBUS : Pacang
maju banar pinanya ikam lui yai !
PALUI : Mudahannai!!!
TULAMAK : Ikam
barang nang nyaman luyai, mun kami ni napa da bahuma katia bahuma….
PALUI : Ay
ha, mun kaya itulah…..
(PALUI
KEMUDIAN KELUAR PANGGUNG)
GARBUS : Dasar
nyaman mun urang ada kabisaan tu…
TULAMAK : Mun ikam
pang bisa apa?
GARBUS : Naaah
ikam ni pina musti manakuni ku nang kaya itu,
Ikam
tu jua bisa apa???
TULAMAK : Ay, kada
tahukah, mun aku ni bisa bacatur, harat maunjun, manyuar iwak, mambanting sapi
siapa nang wani…. Mun kada muhaku ni, kada tarasai daging kurban pang muha ikam
tu!
GARBUS : Aku gin
jua harat banaik nyiur, siapa nang palalajunya bakunyung wan bukah???? aku kalu!!!
TULAMAK : Tatapai
kada sugih!!!
GARBUS : Kalah
di nasib banarai kita ni….
TULAMAK : Baik aku
bulik, kalu tang ada rajaki…
(BERJALAN
KELUAR PANGGUNG)
GARBUS : Ay, mak
kamana ikam mak???
TULAMAK : Maunjun!!!
Umpat kah??? (SAMBIL BERJALAN)
GARBUS : Bah
iyaam !!! dari pada aku bapander saurangan disini, baik aku guring di rumah
kaluai mau tamimpi wan habibah!!!
(KELUAR
PANGGUNG)
(MASUK
PALUI DENGAN MENGENDARAI SEPEDA MEMBAWA PERALATAN SUDIRNYA BERKELILING KAMPUNG)
PALUI : Palui…..Raja
sudir... kawa tarus!!!3x
(Tiba-tiba ada orang yang memanggil palui dari
luar panggung)
HABIBAH : Lui …
Palui… ! Kawalah ikam singgah satumat !
(palui yang tadi asik meninjak sepeda spontan
kaget dan langsung menjawab dengan gembira dan turun dari sepedanya)
PALUI : Kawa
ai ! Napa garang ?
HABIBAH : (Masuk sedikit ke panggung)
Kawakah
ikam singgah satumat ?
PALUI : (MELIHAT
HABIBAH Gembiranya setengah mati)
Kawa-kawa,
kawa banar, Banaran kawa nah !
(bicara dengan diri sendiri)
Nah
! Pas banar wan kahandak hati! Habibah !
Han,
nang ngaran Rajaki tu sakalinya kada kamana-mana tuhai!
Nang
kaya ini nang lawas banar ku hadangi!
HABIBAH : Kawalah
ikam manulungi aku Lui ?
PALUI : Kawa
banar ! Apa nang kada kawa gasan …Habibah ? samunyaan kawa ! Pukuknya palui kawa tarus ! Habis Kisah !
HABIBAH : Jambu
Banar ikam wayah ini luy lah ?
PALUI : Nyataai
yah!
HABIBAH : Kawalah
ikam Lui ?
PALUI : Nang
batakun nang kaya itu saharusnya aku Bibahai!
Kawalah
? (semacam merayu)
HABIBAH : Jangan
pina layau ja ! Pina malanji sidinai !
PALUI : Barangai!
ngarannya gin usaha!
HABIBAH : Kawa
kada manulungi aku ?
PALUI : Kawa
ai ! Napa garang ?
HABIBAH : Hadangi
satumat!
(HENDAK keluar panggung, ditengah jalan
terhenti seiring berteriak dengan adegan Delay, palui mendekati Habibah sambil
berlari dan Habibah berjalan dengan Delay juga)
PALUI : Ha….bi…bah…!
(Delay)
(dekat
Habibah gerakan kembali normal)
HABIBAH : Napa-napakah
ninih ! (menoleh)
PALUI : I
Love You !
HABIBAH : Heh !
(MEREMEHKAN DAN terus berjalan keluar panggung)
PALUI : Babinian
kada manjawab tu, biasanya tanda hakun pang !
(Habibah
keluar dengan membawa Panci dibelakangnya)
HABIBAH : Aku
minta tulung Luyai
(Palui mendekat, habibah sambil mengeluarkan
panci)
Kawakah
ikam mamburiti panci ?
(Palui memandangi seluruh tubuh Habibah dengan
mata tercengang dan terkagum-kagum)
PALUI : (DECAK
KAGUM)
Ck,
ck, ck, ck, ck……
HABIBAH : Kawa
kada? Oy! Kawa kada!!!!
PALUI : (terkejut dari kekagumannya)
Biar
kada usah babayaran gin!
(Palui mengambil Panci dan meletakkan di
kepalanya sambil menggoyangkan panci)
HABIBAH : Ah,
bujur-bujur!!!
PALUI : Hi
ih, peraiiiiiii!!!!
HABIBAH : Ah,
bujuran??? Dasar baikkan ikam ni luylah….
PALUI : Nyata
haja ah…..
Jangankan
panci ! Nangapa haja bisa ku buriti, tamasuk nang ada….
(Suara Palui terhenti karena melihat Pambakal
Tuhirang manating parang di tangannya, Palui bajalan terhuyung-huyung dengan
panci di kapanya)
PAMBAKAL : Habibah !
Masuk Ikam ! Pina miang banar lah !
(Habibah tersipu malu)
Lui,
Napa jar ikam tadi! pina malanji!
(MELIHAT
PAMBAKAL MARAH BESAR MAKA CEPAT-CEPAT PALUI PUN MELETAKKAN PANCI YANG ADA DI
KEPALANYA DI ATAS TANAH)
PAMBAKAL : Anak kamanakanku handak ikam hantup juakah???
(PALUI
LARI TERBIRIT-BIRIT DAN PAMBAKAL MENGEJARNYA DENGAN PARANG MENGACUNG
DITANGANNYA DENGAN KEMURKAAN YANG TERAMAT SANGAT)
PAMBAKAL : Hadang
ikamlah, hadang!!! Aku manimpasnya!!!
PALUI : Ampun
pambakal ampuuun!!!!
HABIBAH : Bukah
lui!!! Lakasi bukah !!! jangan dihadang!!!
(DIALOG
INI TERJADI BERULANG-ULANG SAMPAI SEKIRANYA CUKUP MEMUTARI PANGGUNG DENGAN
DIIRINGI MUSIK DINAMIS DAN MENGHENTAK SEMENTARA HABIBAH TERPAKU MELIHAT
KEJADIAN ITU SAMPAI AHIRNYA PALUI KELUAR PANGGUNG DAN PAMBAKAL MENGIKUTI
LANGKAH PALUI)
(HABIBAH
MENGHAMPIRI PANCINYA DAN MENGAMBILNYA)
(LAMPU
FOKUS PADA HABIBAH DENGAN PANCINYA)
HABIBAH : Nah iyaam…. Kada jadiam palui mamburuti panciku!!!
Kanapa
jadi nyanyuk nang kaya ngini!!!
Tangalihiam
aku bamasak!!!
(LAMPU LAMBAT LAUN REDUP SAMPAI
BLACK OUT)
TUNTUNG DAH, KAINA PULANG!!!!
Alalak utara, 3 Juni 2009
Makasih Julakkai
Tidak ada komentar:
Posting Komentar